Obowiązek rocznego rozliczenia z niemieckim urzędem skarbowym określony jest przez tzw. rezydencję podatkową danego podatnika. W Niemczech rezydentami są osoby, które mieszkają na stałe w RFN lub przebywały w tym kraju ponad 6 miesięcy w sposób ciągły.
Stałe miejsce zamieszkania oznacza w praktyce tzw. ośrodek interesów życiowych, czyli mieszkanie lub dom, w którym mieści się życiowe centrum podatnika, np. prowadzone jest w nim życie rodzinne, główna działalność zarobkowa, itp.
Również osoby przebywające na terenie Niemiec krócej niż pół roku mogą ubiegać się o status rezydenta, jeżeli złożą wniosek o takie traktowanie do zagranicznego urzędu oraz spełniają dodatkowy warunek, dotyczący wysokości zagranicznych zarobków. Dochody uzyskane za granicą (czyli poza granicami Niemiec) nie mogą przekroczyć równowartości 4.002 euro (dane dla roku 2010) lub dochody niemieckie stanowią 90% wszystkich dochodów podatnika.
Rezydencja podatkowa w Niemczech – jakie są obowiązki?
Rezydenci podatkowi mają zasadniczo obowiązek złożenia zeznania podatkowego, bez uprzedniego wezwania, we właściwym urzędzie skarbowym w ustawowym terminie do końca maja roku następnego. Rezydenci wykazują w zeznaniu podatkowym wszystkie dochody, niezależnie od tego, w jakim kraju zostały osiągnięte. Rezydenci podatkowi mogą zasadniczo rozliczać się wspólnie z małżonkiem.
Istnieje zatem możliwość, że podatnik osiągający dochód w Polsce i w Niemczech stanie się rezydentem zarówno w Polsce, jak i w Niemczech i w konsekwencji będzie miał obowiązek rozliczenia się z polskim i niemieckim urzędem skarbowym ze swoich wszystkich dochodów, uzyskanych w danym roku podatkowym. Takie podwójne opodatkowanie jest tylko z pozoru niekorzystne, w praktyce może prowadzić do korzyści podatkowych. Według umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Niemcami, dochody uzyskane przez polskiego pracownika w Niemczech zwolnione są z podatku w Polsce, jednak wpływają na tzw. progresję podatkową dochodów polskich. Fakt osiągnięcia dochodu w Niemczech nie prowadzi do ich podwójnego opodatkowania, jednak zwiększa opodatkowanie ewentualnych dochodów uzyskanych w Polsce.
Z obowiązku rozliczenia rocznego zasadniczo zwolnieni są pracownicy sezonowi, którzy przebywali w Niemczech krócej niż pół roku (tzw. nierezydenci). Ich dochody opodatkowane są poprzez potrącenie należnego podatku z wynagrodzenia. Nierezydenci podatkowi mogą złożyć zeznanie podatkowe, lecz nie mają takiego obowiązku. Osobom tym nie przysługują ulgi podatkowe oraz nie mogą rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Należy podkreślić, iż osoby te są również podatnikami, niemniej ich obowiązek podatkowy ogranicza się w Niemczech wyłącznie do dochodów niemieckich.
