Niemcy to jeden z najbogatszych krajów europejskich. Dlatego prowadzenie działalności gospodarczej w Niemczech wydaje się kuszącą opcją. Zanim jednak podejmiesz kroki w tym kierunku, dobrze przemyśl swój pomysł. To poważna decyzja, więc warto wiedzieć, jak przebiega proces rejestracji firmy za granicą, jakie są koszty jej prowadzenia oraz jak wyglądają kwestie podatkowe. Poniższe wskazówki powinny rozwiać Twoje wątpliwości w tym zakresie.
Jak otworzyć działalność gospodarczą w Niemczech?
Jedno z pierwszych pytań, jakie nasuwa się podczas myślenia o otworzeniu działalności gospodarczej w Niemczech, dotyczy samego procesu rejestracji. W Polsce, jeśli chodzi o jednoosobową firmę, jest on dość prosty. Pytanie, czy za granicą wygląda podobnie, czy musisz liczyć się z większymi utrudnieniami? A może będziesz potrzebował większej ilości dokumentów lub specjalnych pozwoleń?
Podobnie jak w Polsce, jedną z najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech jest Gewerbebetrieb (inaczej Gewerba, Gewerbe), czyli jednoosobowa firma.
Aby ją zarejestrować, musisz najpierw udać się do właściwego urzędu gminy (czyli Gemeinde) lub Urzędu ds. Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego (czyli Ordnungsamt) w celu złożenia odpowiedniego wniosku. We wspomnianych urzędach możesz złożyć również dokumenty potrzebne do przeniesienia lub zamknięcia działalności gospodarczej w Niemczech.
Zanim udasz się do urzędu, możesz wydrukować niezbędny formularz w domu (większość gmin udostępnia go w internecie). Dzięki temu możesz wypełnić go bez pośpiechu, w dowolnym momencie, co pozwoli na uniknięcie błędów. Jeśli zdecydujesz się zrobić to na miejscu, w urzędzie zazwyczaj wygląda to tak, że urzędnik zadaje pytania, a następnie zapisuje odpowiedzi i drukuje gotowy formularz do podpisu.
Jakich pytań możesz się spodziewać? Dotyczą one:
- podstawowych informacji (imienia, nazwiska, płci, daty i miejsca urodzenia, obywatelstwa, adresu zameldowania w Niemczech i poprzedniego miejsca zamieszkania, a także wyznania);
- działalności gospodarczej (zostaniesz zapytany o adres siedziby firmy, a także o rodzaj wykonywanej działalności oraz szczegółowy zakres usług, które masz zamiar świadczyć);
- dodatkowych informacji potrzebnych do rejestracji podatkowej (tj. stanu cywilnego oraz ostatniej daty jego zmiany, danych dotyczących wcześniejszej firmy, przewidywanego dochodu partnera/małżonka i jego danych, przewidywanego dochodu ze wszystkich źródeł roku bieżącego i następnego, a także przewidywanego obrotu w roku obecnym i kolejnym).
Oprócz poprawnie wypełnionego formularza, podczas rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej w Niemczech musisz przedstawić: kopię paszportu lub dowodu osobistego, pełnomocnictwo do zarejestrowania firmy, a także potwierdzenia wniesienia opłaty za rejestrację firmy (zazwyczaj wynosi ona od 15 do 60 euro w zależności od miasta). Opłaty możesz dokonać osobiście, w urzędzie lub przelewem internetowym (urzędnik poda Ci numer konta, na który powinny wpłynąć pieniądze).
Idąc do urzędu, powinieneś mieć przy sobie również potwierdzenie zameldowania w Niemczech, umowę najmu lokalu będącego siedzibą firmy, a także zaświadczenie o korzystaniu z unijnego prawa swobodnego poruszania się (Freizügigkeitsbescheinigung).
W zależności od tego, czym będzie się zajmować Twoja firma, konieczne może być złożenie również zaświadczenia o wpisie rejestru handlowego, koncesji, zezwolenia, zaświadczenia o niekaralności lub uprawnień do wykonywania konkretnego zawodu.
Pamiętaj, że wykonywanie niektórych zawodów (przede wszystkim rzemieślniczych – Handwerk) możliwe jest dopiero po przedstawieniu dyplomu mistrzowskiego. Należy do nich m.in.:
- cieśla,
- dekarz,
- malarz i lakiernik,
- wykonawca dróg,
- mechanik samochodowy,
- elektromechanik,
- piekarz,
- cukiernik,
- rzeźnik,
- fryzjer,
- optyk.
To tylko kilka przykładów, bo lista zawodów, do wykonywania których potrzebny jest dyplom mistrzowski, liczy 41 pozycji. Jeśli chcesz wykonywać któryś z nich, musisz najpierw zarejestrować się w Izbie Rzemieślniczej i przedstawić dokumenty potwierdzające Twoje kwalifikacje. Następnie zostaniesz wpisany do Rejestru Izby Rzemieślniczej i otrzymasz kartę rzemieślnika.
Co w sytuacji, gdy kwalifikacje niezbędne do wykonywania konkretnego zawodu zdobyłeś w Polsce i nie masz dyplomu rzemieślniczego? Bez obaw, nie przekreśla to Twojej szansy na prowadzenie firmy zajmującej się naprawą samochodów, wypiekiem pieczywa, czy salonu fryzjerskiego w Niemczech. Jednak, aby otworzyć firmę, musisz okazać odpowiedni dokument (przetłumaczony na język niemiecki) lub „obejść” tę regulację pokazując zaświadczenie o sześcioletnim doświadczeniu w konkretnym zawodzie (może być to świadectwo pracy).
Jest jeszcze jedna opcja. Możesz otworzyć warsztat samochodowy, salon fryzjerski czy optyczny, cukiernie itd. jeśli nie masz dyplomu mistrzowskiego, czy innego dokumentu potwierdzającego Twoje kwalifikacje. Wystarczy, że zatrudnisz osobę, która je posiada.
Skoro wiesz już, jak wygląda proces rejestracji działalności gospodarczej w Niemczech i jakich dokumentów potrzebujesz, zostaje jeszcze jedno pytanie. Gdzie znajduje się urząd, do którego masz się udać z formularzem i innymi niezbędnymi dokumentami? Jego adres bez problemu znajdziesz w internecie (podobnie jak listę potrzebnych dokumentów i formularz, który będzie Ci potrzebny do otworzenia firmy w Niemczech).
A co jeśli będziesz chciał dokonać jakiejś zmiany lub zamknąć działalność? Możesz zrobić to w tym samym miejscu, w którym ją otworzyłeś. Poza tym podobnie jak podczas otwierania firmy potrzebny Ci będzie odpowiedni formularz oraz kilka dokumentów (do wglądu musisz przedłożyć zezwolenie na prowadzenie firmy w Niemczech, potwierdzenie zameldowania w Niemczech oraz kopię dowodu osobistego). W przeciwieństwie do procesu otwierania firmy, w przypadku jej zamknięcia większość urzędów nie wymaga dodatkowej opłaty.
Jakie są koszty prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech?
Skoro myślisz o otworzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej w Niemczech, pewnie interesuje Cię odpowiedź na pytanie o to, jakie są koszty jej prowadzenia. To w końcu bardzo ważne, jeśli taki krok ma Ci się faktycznie opłacać.
Pierwsze koszty, z którymi musisz się liczyć, pojawiają się już na etapie rejestracji firmy. W niektórych przypadkach musisz doliczyć do nich również opłatę sądową za wpis do rejestru sądowego, koszt notarialny, czy ten związany z tłumaczeniem dokumentu.
Tak jak w Polsce, pojawiają się również koszty związane z wynajmem lokalu, a także prowadzeniem księgowości. A co z ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym? Ubezpieczenie rentowe i emerytalne są dobrowolne (chyba że wykonujesz zawód, który kwalifikuje się pod izbę rzemieślniczą). Z kolei ubezpieczenie zdrowotne (Krankenversicherung) jest obowiązkowe. Większość niemieckich przedsiębiorców podlega pod prywatny system ubezpieczeń zdrowotnych.
Jaki jest koszt takiego ubezpieczenia w Niemczech? Zależy to od kilku czynników m.in. stanu Twojego zdrowia i wieku. Wysokość składki może wahać się od kilkudziesięciu do 200 euro miesięcznie.
Do tego dochodzą również podatki: dochodowy, od działalności gospodarczej, VAT, obrotowy, czy budowlany. Sprawdź, kiedy będziesz musiał je płacić i ile wynoszą.
Podatek od działalności gospodarczej w Niemczech – jakie są rodzaje?
Kolejne ważne pytanie, na które warto znać odpowiedź jeszcze przed założeniem firmy za granicą, dotyczy kwestii podatkowych. Jeśli chodzi o podatki w Niemczech, wyróżnia się:
- Dochodowy – jak sama nazwa mówi, w tym przypadku chodzi o opodatkowanie dochodu. Jeśli będziesz zarabiał mniej niż 8 600 euro rocznie, będziesz zwolniony z płacenia podatku dochodowego. Z kolei w przypadku wyższych dochodów musisz liczyć się z tym, że podatek dochodowy wynosi od 6% do 42% (w zależności od Twoich dochodów).
- Od działalności gospodarczej – dotyczy jednoosobowej działalności gospodarczej i spółki osobowej. Płaci się go, gdy dochód z działalności gospodarczej wynosi więcej niż 24 500 euro.
- Obrotowy – inaczej Umsatzsteuer, dotyczący zarówno firm jednoosobowych, jak i spółek osobowych. Nie zawsze musisz go płacić. Wyjątkiem jest obrót mniejszy niż 22 000 euro rocznie.
- VAT – jego zasady oparte są o te, które obowiązują na terenie Unii Europejskiej. W Niemczech obowiązują 3 stawki podatku VAT: 0% (dotyczy transportu między krajami należącymi do UE oraz międzynarodowego z wyjątkiem drogowego, kolejowego oraz wybranych środków żeglugi śródlądowej), 7% (obejmuje m.in. sprzęt medyczny dla osób niepełnosprawnych, wstęp na wydarzenia kulturalne, zakwaterowanie w hotelu, drewno opałowe oraz artykuły spożywcze i ich dostawę) oraz 19%.
Co jeszcze powinieneś wiedzieć o podatkach w Niemczech? Co roku, do 31 lipca musisz składać deklarację podatkową. Obowiązek jej złożenia dotyczy każdej osoby prowadzącej działalność gospodarczą w Niemczech (nawet tych, które poniosły stratę, nie osiągnęły żadnych dochodów lub nie przekroczyły kwoty wolnej od podatku).
W rozliczeniu jednoosobowej firmy w Niemczech możesz odliczyć różne koszty (m.in. opłaty za internet i telefon, paliwo, środki czystości). Ważne, żebyś tak jak w przypadku rozliczania firmy w Polsce mógł przedstawić dokumenty potwierdzające poniesione koszty.
Oprócz gromadzenia rachunków itp. dotyczących wydatków pamiętaj o tym, że masz obowiązek przechowywania pozostałych dokumentów (od 6 do 10 lat) dotyczących działalności Twojej firmy. Dotyczy to m.in. tych potwierdzających rejestrację firmy w Niemczech, rachunków zysków i strat.
Odpowiedź na pytania o to, jak wygląda rejestracja firmy w Niemczech, a także o koszty jej prowadzenia i kwestie podatkowe jest bardzo ważna, zanim podejmiesz jakąkolwiek decyzję. Niewątpliwą zaletą prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech jest mniejsza ilość formalności, wysoka kwota wolna od podatku, dobrowolne ubezpieczenie rentowe i emerytalne (z wyjątkiem niektórych profesji), niska kwota ubezpieczenia zdrowotnego w porównaniu do jakości służby medycznej, a także niski próg podatkowy.
