Kody GTU to oznaczenia stosowane w celu identyfikacji grup produktów i usług, będących przedmiotem sprzedaży podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Choć przedsiębiorca nie ma obowiązku umieszczania ich na fakturze, to jednak powinien wykazać je w pliku JPK_V7. Kiedy używać tego typu kodów oraz jak prowadzić ewidencję podatkową, by uniknąć problemów z fiskusem? Przeczytaj nasz poradnik i poznaj odpowiedzi na te i inne pytania!
Co to są kody GTU i od kiedy obowiązują?
Kody GTU to dodatkowe oznaczenia, stosowane podczas sprzedaży kilkunastu wyselekcjonowanych grup towarów. Wskazują one na przynależność konkretnych produktów i usług, będących przedmiotem obrotu, do jednej z trzynastu kategorii towarowo-usługowych. Obowiązek ich używania został wprowadzony w październiku 2020 r. w związku ze zmianą struktury pliku JPK_V7. Kody te, co do zasady, mają pozwalać na skuteczniejszą identyfikację dóbr, które są opodatkowane podatkiem VAT. To z kolei ma przyczyniać się do zwiększenia przejrzystości ewidencji podatkowej oraz zapobiegać różnego rodzaju nadużyciom.
Choć od wprowadzenia nowych przepisów podatkowych upłynęło już nieco czasu, to jednak nadal wielu przedsiębiorców nie wie, jakich grup produktów i usług dotyczą kody GTU oraz kiedy i na jakich zasadach należy je stosować. Jeśli ten problem dotyczy także Ciebie, zapoznaj się z dalszą częścią naszego poradnika. Znajdziesz w nim informacje na temat tego, kto ma obowiązek używania kodów GTU oraz jak prowadzić księgowość e-commerce, by uniknąć problemów z fiskusem.
Kto ma obowiązek używania kodów GTU?
Obowiązek używania kodów GTU został nałożony na czynnych podatników VAT, którzy sprzedają produkty lub usługi z sektorów, wskazanych w rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Szczegółową listę kategorii towarowo-usługowych wraz z przyporządkowanymi jej kodami przedstawiamy w tabeli 1.
Tabela 1. Lista kodów GTU
Rodzaj działalności/sprzedawane produkty i usługi | Kod GTU |
Dostawa napojów alkoholowych, o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, piwa oraz napojów przygotowywanych na bazie piwa, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%. | GTU_01 |
Sprzedaż paliw, a w tym: benzyn lotniczych i silnikowych, olejów napędowych i opałowych, biopaliw ciekłych oraz gazu płynnego. | GTU_02 |
Sprzedaż olejów opałowych i smarowych, nieujętych w klasyfikacji GTU_02, a także innych preparatów smarowych. | GTU_03 |
Sprzedaż wyrobów tytoniowych, w tym suszu tytoniowego i płynów do papierosów elektronicznych. | GTU_04 |
Obrót odpadami określonymi w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Do tej grupy należą m.in. odpady: szklane, papierowe, gumowe, z tworzyw sztucznych, odpady niebezpieczne, a także surowce wtórne ze szkła, papieru, tektury i tworzyw sztucznych. | GTU_05 |
Handel urządzeniami elektronicznymi oraz częściami i materiałami do nich, wskazanymi w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Kategoria ta obejmuje m.in.: procesory, dyski twarde, telefony komórkowe, konsole do gier wideo wraz z akcesoriami, aparaty fotograficzne i kamery cyfrowe, akcesoria do fotokopiarek oraz niektóre pakiety oprogramowania. | GTU_06 |
Handel pojazdami oraz częściami o kodach CN 8701 – 8708. Powyższą klasyfikacją objęte są takie pojazdy, jak: ciągniki, samochody osobowe i osobowo-towarowe, pojazdy specjalnego przeznaczenia oraz podwozia wyposażone w silniki. | GTU_07 |
Handel metalami szlachetnymi i nieszlachetnymi, wymienionymi w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy o VAT oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Kategoria ta obejmuje również biżuterię i inne wyroby jubilerskie. | GTU_08 |
Sprzedaż leków i wyrobów medycznych. Kodem należy oznaczyć także faktury, na których znajdują się środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, o ile jednak zostały one objęte obowiązkiem zgłoszenia do wykazu produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych zagrożonych brakiem dostępności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w art. 37 av ust. 14 ustawy Prawo farmaceutyczne. | GTU_09 |
Usługi z zakresu leasingu finansowego budynku, budowli lub gruntu. | GTU_10 |
Usługi z zakresu przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. | GTU_11 |
Usługi profesjonalne, np. doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, reklamowe, badania rynku i opinii publicznej, badań naukowych i prac rozwojowych, a także te związane z pozaszkolnymi formami edukacji. | GTU_12 |
Usługi z zakresu transportu i gospodarki magazynowej. Do tej kategorii należą m.in. usługi przewozu towarów i pasażerów, usługi taksówek osobowych, usługi pocztowe i kurierskie, a także usługi związane z przeprowadzkami. | GTU_13 |
Źródło: rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług oraz załącznik nr 15 do ustawy o VAT
Jeśli dobra będące przedmiotem obrotu nie zostały uwzględnione na przedstawionej wyżej liście, nie podlegają one obowiązkowi oznaczania za pomocą kodów grupy towarowo-usługowej. To z kolei sprawia, że w przypadku ich sprzedaży nie trzeba opisywać pliku JPK_V7 kodami GTU.
Kiedy stosować kody GTU?
Obowiązujące obecnie przepisy podatkowe wskazują, że kodów GTU, co do zasady, nie trzeba podawać na fakturze. Są one bowiem stosowane wyłącznie w części ewidencyjnej pliku JPK_V7. We wskazanym wyżej dokumencie oznaczenia GTU powinny być przyporządkowane fakturom (także tym korygującym i zaliczkowym) oraz dokumentom księgowym, wykorzystywanym do rozliczania transakcji z zagranicznymi kontrahentami. Więcej na temat tych ostatnich piszemy w poradniku: faktura dla zagranicznego kontrahenta – jak ją wystawić. Dodatkowe oznaczenia należy zastosować także w przypadku tych faktur, które zostały wystawione do paragonu zawierającego towary lub usługi objęte obowiązkowymi kodami GTU.
Kiedy nie trzeba używać kodów GTU?
Dodatkowych oznaczeń nie trzeba stosować podczas ewidencjonowania zbiorczych raportów z kasy fiskalnej, na których znajduje się symbol RO. Ta sama zasada dotyczy także zbiorczych informacji o sprzedaży, która nie została udokumentowana fakturami VAT. Wreszcie, obowiązek wykazywania GTU nie dotyczy tych przedsiębiorców, którzy korzystają ze zwolnienia z podatku VAT.
Wiele wątpliwości budzi natomiast kwestia rozliczania faktur dokumentujących wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów lub import usług. Obowiązujące obecnie przepisy podatkowe przewidują bowiem, że na nabywcy posiadającym status przedsiębiorcy ciąży obowiązek rozliczenia podatku VAT od sprzedaży. Warto jednak wiedzieć, że nawet jeśli przedmiot transakcji jest objęty klasyfikacją GTU, przedsiębiorca nie musi oznaczać otrzymanej faktury kodem GTU w JPK_V7. Ta sama zasada dotyczy również innych transakcji związanych z nabyciem, które w przypadku danego podatnika skutkują powstaniem zapisu po stronie sprzedażowej.
Jak prawidłowo stosować kody towarów?
Nowoczesne systemy rozliczeniowe, służące do prowadzenia księgowości w małych firmach, pozwalają z reguły na automatyczne wygenerowanie właściwego kodu GTU podczas wystawiania faktury. Nieco inaczej sytuacja wygląda u przedsiębiorców, którzy nie korzystają z tego typu rozwiązań, lub też stosują oprogramowanie starszej generacji. W ich przypadku często konieczne okazuje się ręczne uzupełnianie pliku JPK o właściwe kody. O jakich szczególnych zasadach warto tu pamiętać?
Jeśli na fakturze znajdują się towary i usługi, wobec których można zastosować jednolity system klasyfikacji, dokument należy oznaczyć za pomocą jednego kodu GTU. Gdy z kolei faktura zawiera kilka pozycji, z których każda podlega pod inny kod, dokument powinien być opisany w pliku JPK_V7 za pomocą wszystkich oznaczeń GTU, które nawiązują do danej faktury. Co natomiast w sytuacji, gdy pozycje znajdujące się na fakturze nie wymagają dodatkowego oznaczenia? W takim przypadku pole w pliku JPK_V7 przeznaczone na kod należy pozostawić puste.
Inne oznaczenia obowiązujące w ramach JPK_V7
Nowe przepisy podatkowe dotyczące zasad przygotowania pliku JPK_V7 nakładają na niektórych podatników obowiązek stosowania dodatkowych oznaczeń. Dotyczą one w szczególności faktur zakupu wystawionych przez podatników stosujących metodę kasową VAT (oznaczenie MK) oraz transakcji, których stroną są podmioty powiązane (oznaczenie TP).
Identyfikacja produktów i usług za pomocą kodów GTU – podsumowanie
Kody GTU służą do oznaczania kategorii towarowo-usługowych, szczególnie podatnych na manipulacje podatkowe. Obowiązek ich stosowania wynika bezpośrednio ze zmian podatkowych związanych z wprowadzeniem nowej struktury pliku JPK_V7. Do stosowania takich oznaczeń zobowiązani są czynni podatnicy VAT – niezależnie od tego, czy sprzedają produkty i usługi stacjonarnie, czy też za pomocą kanałów elektronicznych. Mamy nadzieję, że po lekturze naszego poradnika wiesz już, jak prawidłowo stosować kody GTU, by uniknąć problemów z urzędem skarbowym. Jeśli natomiast nadal masz wątpliwości, skontaktuj się z ekspertami z Europejskiego Centrum Podatkowego. Nasi doradcy podpowiedzą Ci, m.in. jak prawidłowo prowadzić księgowość dla sklepu internetowego. Nie czekaj i już teraz sprawdź, co możemy zrobić dla Ciebie!
